apay zekâ destekli araçlar hayatımıza hızla entegre olurken, bu teknolojilerin insan beyni üzerindeki etkileri de merak konusu hâline geldi. MIT (Massachusetts Institute of Technology) tarafından yürütülen yeni bir araştırma, ChatGPT kullanıcılarının bilişsel yetileri üzerindeki olası değişimleri mercek altına aldı. Özellikle yapay zekâya aşırı güvenme, eleştirel düşünme eksikliği ve hafıza performansında düşüş gibi konular dikkat çekti.
MIT, ChatGPT Kullanıcılarının Bilişsel Etkilerini İnceledi: Yapay Zekâ Zararlı mı?
Araştırma, kullanıcıların ChatGPT'yi yoğun şekilde kullandığında zihinsel kaslarının körelebildiğini öne sürüyor. Bu durum, özellikle karar verme, eleştirel düşünme ve analitik yazım gibi bilişsel fonksiyonları kapsıyor. MIT uzmanları, bu tarz araçların yanlış kullanımının bilişsel borç olarak tanımlanan bir durumu tetikleyebileceğini belirtiyor. Bu borç, kullanıcının zamanla düşünsel üretimden uzaklaşarak, yapay zekâya bağımlı hâle gelmesine neden olabiliyor.
İnceleme Nasıl Yapıldı? İncelemenin Detayları
MIT araştırmacıları, deney gruplarına çeşitli yazı görevleri verdi. Katılımcıların bir kısmı ChatGPT kullanırken, diğerleri tamamen kendi başlarına yazdı. Deney boyunca EEG cihazlarıyla beyin aktiviteleri ölçüldü. Özellikle theta dalgası adı verilen planlama ve odaklanma süreçleriyle ilişkili beyin aktivitelerinde, ChatGPT kullanan katılımcılarda belirgin bir azalma görüldü. Ayrıca, kullanıcıların yazdıkları metinlere karşı yabancılaştıkları da dikkat çekici bulgular arasında yer aldı.
İnceleme Sonucu Ortaya Çıkan Veriler, Yapay Zekâ Kullanmak Aptallaştırıyor mu?
Araştırma sonuçları, ChatGPT kullanıcılarının %83’ünün kendi yazdığı metinden doğru alıntı yapamadığını ortaya koydu. Bu durum yalnızca hafıza değil, metni sahiplenme ve anlama düzeyinde de bir gerilemeye işaret ediyor. Yazılı anlatımların daha yüzeysel olduğu ve derinlikli düşüncenin yerini hazır yanıtlara bıraktığı gözlemlendi.
Yapay Zekâ Kullanan ile Kullanmayanın Farkları Neler?
Yapay zekâ kullanan bireylerin yazılarında daha az özgünlük ve daha düşük bilişsel etkileşim gözlemlendi. Öte yandan, yapay zekâya başvurmayan katılımcılar daha tutarlı, bağlamsal açıdan zengin ve detaylı metinler üretti. Bu fark, kullanıcıların sadece ne yazdıklarıyla değil, nasıl düşündükleriyle de doğrudan ilişkiliydi.
Gelecekte Yapay Zekâ Kullanımının Bilişsel Etkileri
Uzmanlar, yapay zekânın tamamen zararlı olmadığını ancak sorumlu ve sınırlı kullanımın önem taşıdığını vurguluyor. Doğru kullanıldığında ChatGPT gibi araçlar yaratıcılığı destekleyebilir ve üretkenliği artırabilir. Ancak bireyin bağımsız düşünme becerilerini koruması, bu sürecin sağlıklı ilerlemesi için kritik. Gelecekte, yapay zekâ ile iş birliği yaparken, zihinsel yetilerimizi destekleyen bir denge kurulması şart görünüyor.
